Mae’r Gymraeg yn iaith gyfoethog iawn yn ei gwahanol gyweiriau. Dyw pobl ddim yn ysgrifennu’r un ffordd wrth greu adroddiad swyddogol neu gofnod ar gyfer Facebook neu Twitter, a dydyn nhw ddim yn siarad yr un ffordd wrth roi darlith ac wrth siarad gyda ffrindiau. Mae nodweddion gwahanol o ran geirfa a gramadeg i’r gwahanol gyweiriau hyn.

Rydyn ni’n ymchwilio i weld a oes modd i gyfrifiadur adnabod rhai o’r cyweiriau yn awtomatig. Bydd hynny’n cynorthwyo sawl maes technoleg Gymraeg, gan gynnwys systemau cof cyfieithu a chyfieithu peirianyddol. Ar gyfer project ein gwaith datblygu adnabod lleferydd Cymraeg fodd bynnag, mae’n prif ddiddordeb ni yn y gwahaniaeth rhwng y cyweiriau llafar a’r cyweiriau ysgrifenedig.

Rydyn ni wedi bod yn defnyddio corpws mewnol Cysill Ar-lein fel deunydd crai i adnabod y gwahanol gyweiriau hyn. Mae rhai o nodweddion y gwahanol gyweiriau i’w gweld yn ein matrics cyweiriau iaith, ac rydym wedi codi detholiad o segmentau addas allan o gorpws Cysill Ar-lein, eu tagio’n briodol, a’u gosod yn y corpws enghreifftiol hon.

Defnyddiwch rhai o’r nodweddion diagnostig sydd i’w gweld yn y matrics cyweiriau i ddod o hyd i frawddegau sy’n arddangos y nodweddion hyn a’r cywair perthnasol.